10 năm sau khi chiến tranh Afghanistan khởi sự, nhân vật giật dây các cuộc tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9, là Osama bin Laden, không còn nữa. Bin Laden đã bị các lực lượng đặc biệt của Mỹ hạ sát ở Pakistan hồi đầu năm nay.Thế nhưng chiến tranh vẫn tiếp diễn, với gần 1.800 binh sĩ Mỹ tử trận tính cho tới nay. Hoa Kỳ và NATO đang trong tiến trình chuyển giao trách nhiệm gìn giữ an ninh lại cho các lực lượng Afghanistan trước năm 2014.
Tuần trước, Tổng Thống Obama loan báo khởi điểm của một cuộc triệt thoái, rút khỏi Afghanistan 33.000 quân, là lực lượng đã được triển khai trong đợt tăng quân hồi năm 2009.
Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ nói: “Chúng ta sẽ tuần tự giảm quân số lực lượng này một cách có trách nhiệm, như thế nào để Afghanistan có thể tự bảo vệ lấy mình, và cho phép chúng ta có khả năng hành động để tiếp tục tăng sức ép với al-Qaida cho tới khi nào mạng lưới khủng bố này hoàn toàn bị đánh bại.”
Cách đây 10 năm, người Mỹ mạnh mẽ ủng hộ hành động quân sự tại Afghanistan. Nhưng dân Mỹ còn phải trải qua chiến tranh Iraq, cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng của gần 4.500 người Mỹ.
Các cuộc thăm dò cho thấy những người tỏ thái độ bi quan nhất về các mục tiêu của Mỹ tại Afghanistan, là thành phần ủng hộ một cuộc rút quân nhanh chóng hơn.
Một cuộc nghiên cứu do chương trình tin tức của đài CBS thực hiện mới đây thấy rằng phân nửa người Mỹ được hỏi ý kiến không coi cuộc chiến tranh tại Afghanistan là thành công.
Ông Peter Brown, một nhà thăm dò ý kiến công chúng làm việc cho Viện Thăm dò của Đại học Quinnipiac ở Connecticut, nhận định:
“Rõ rệt nước Mỹ đã mỏi mệt vì chiến tranh và điều lý thú là thái độ này không chỉ có ở một chính đảng. Theo truyền thống, người thuộc Đảng Cộng hòa thường ủng hộ các cuộc chiến như thế, tuy nhiên, mức độ ủng hộ nơi thành phần này cũng đã suy giảm.”
Ông Brian Becker là Phối hợp viên liên bang của liên minh Answer, nhóm sẽ tổ chức các cuộc biểu tình ở thủ đô Washington và các thành phố khác để đánh dấu kỷ niệm 10 năm chiến tranh.
Ông Becker nói rằng chiến tranh Afghanistan không còn có thể kéo dài được nữa:
“Cuộc chiến đó không chỉ là những hy sinh bằng máu của các quân nhân Afghanistan và Hoa Kỳ, nó còn làm kiệt quệ nền kinh tế Mỹ vào một thời điểm chúng ta phải áp dụng các biện pháp cắt giảm ngân sách nghiêm trọng, và các chương trình xã hội thiết yếu đang phải đóng cửa.”
Tổng Thống Obama phải đối mặt với những lời kêu gọi trong đảng Dân chủ của chính ông, như lời kêu gọi của Thượng nghị sĩ Patrick Leahy, đại diện bang Vermont, kêu gọi ông Obama tái xét chiến lược tổng quan của ông.
Thượng nghị sĩ Leahy nói: “Tôi tin rằng chúng ta phải xác định những mục tiêu có thể thực hiện được ở Afghanistan, tôi tin rằng chúng ta phải giảm bớt sự hiện diện của chúng ta tại đó.”
Thượng nghị sĩ Jim Webb thì đưa ra nhận xét sau đây với Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta và Chủ tịch Ủy ban Tham mưu Liên quân Hoa Kỳ sắp từ nhiệm, Đô đốc Mike Mullen:
“Nếu chúng ta, hay chính các ông muốn đất nước kiên nhẫn để tiếp tục chiến đấu trong một cuộc chiến kéo dài, thì điều quan trọng hơn là phải xác định một cách thật rõ rệt đâu là quyền lợi quốc gia thiết yếu, liên quan tới các chiến dịch chúng ta đang tiến hành ở Afghanistan.”
Các ứng cử viên Tổng Thống của Đảng Cộng hòa khẳng định rằng chiến lược rút quân khỏi Afghanistan của Tổng Thống Obama bị ảnh hưởng bởi các vấn đề chính trị. Nhưng ông Mitt Romney và các ứng cử viên khác đồng ý rằng người Afghanistan phải gánh bớt gánh nặng gìn giữ an ninh cho chính họ.
Ông nói: “Họ sẽ phải tự mình phấn đấu để giành lấy và duy trì nền tự do đó.”
Ông Michael O'Hanlon thuộc Viện nghiên cứu Brookings ở Washington, nói rằng người Mỹ chưa quên rằng Afghanistan là điểm xuất phát kế hoạch thực hiện các cuộc tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9. Ông cho rằng Tổng Thống Obama sẽ tìm được một điểm trung dung, đứng về mặt công luận.
“Về một khía cạnh nào đó, người Mỹ khá khôn lanh, có thể họ quyết định rằng họ không thích chiến tranh, thế nhưng họ thừa nhận có một mức độ quan trọng về việc nên tuần tự rút quân, và làm như thế một cách có trách nhiệm.”
Chưa đầy 2 tháng sau khi các lực lượng Hoa Kỳ hạ sát thủ lãnh khủng bố Osama bin Laden tại Pakistan, Tổng Thống Obama nói với người Mỹ rằng “làn sóng chiến tranh đang thoái lui.”
Tuy nhiên trong một phúc trình gửi đến Quốc hội Mỹ tuần trước, Tổng Thống Obama nói hiện vẫn còn “nhiều thách thức to lớn”, ông nói thêm rằng “đây chỉ là khởi điểm chứ không phải điểm kết thúc” của các nỗ lực nhằm chấm dứt cuộc tranh chấp.
Chi phí của chiến tranh Afghanistan tính từ năm 2001 tới nay, được ước lượng là vượt quá 400 tỉ đôla.